کتاب درآمدی بر صنعت گردشگری
کتاب «درآمدی بر صنعت گردشگری» نوشته دکتر مرتضی بذرافشان، یکی از معتبرترین منابع آموزشی و پژوهشی در حوزۀ گردشگری است. این اثر با رویکردی جامع و منطبق با سرفصل‌های رسمی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تدوین شده و سال‌هاست به‌عنوان منبع اصلی در دوره‌های آموزشی و آزمون‌های جامع راهنمایان گردشگری و مدیریت فنی دفاتر مسافرتی شناخته می‌شود.
مشخصات کتاب
نام کتاب: درآمدی بر صنعت گردشگری
نویسنده: دکتر مرتضی بذرافشان
سال انتشار: 1396(چاپ سیزدهم)
ناشر: انتشارات مهکامه
شابک: 9786007127384
تعداد صفحات: ۲۴۰
درباره کتاب
گردشگری با مفهوم امروزی خود پدیده‌ای نوین است که ریشه‌های آن به قرن نوزدهم میلادی بازمی‌گردد؛ دورانی که پیشرفت‌های فناورانه در حمل‌ونقل و ارتباطات، زمینۀ رونق سفر و گردشگری را فراهم آورد. این صنعت امروز نه‌تنها یک فعالیت تفریحی، بلکه نیروی محرکۀ پیشرفت اقتصادی-اجتماعی به شمار می‌آید. گردشگری صنعتی پیچیده است و تعریف دقیق آن دشوار، زیرا مجموعه‌ای از صنایع گوناگون را شامل می‌شود: از تقاضا و عرضه تا تجربیات فردی، نهادهای ملی و بین‌المللی.
کتاب «درآمدی بر صنعت گردشگری» دقیقاً به این پیچیدگی‌ها پرداخته و با نگاهی جهانی، اجزای اصلی گردشگری مانند جابه‌جایی، اقامت، جاذبه‌ها، غذا و نوشیدنی را بررسی می‌کند. نویسنده نشان می‌دهد که گردشگری چگونه می‌تواند به عاملی مهم برای تولید ثروت ملی، اشتغال‌زایی، افزایش تولید ناخالص داخلی و توزیع عادلانۀ ثروت تبدیل شود.
بی‌شک نقطۀ قوت این کتاب، پیروی از سرفصل‌های پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی، بهره‌گیری از نظر اساتید و خبرگان، و استفاده از مثال‌های داخلی برای توضیح مفاهیم است. همین ویژگی‌ها سبب شده تا کتاب در مدت کوتاهی چندین بار تجدید چاپ شود و سال‌های متمادی منبع درسی در دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزشی و دوره‌های راهنمای گردشگری باشد.
ساختار و محتوای کتاب
کتاب در هفت فصل تدوین شده و هر فصل بر یکی از موضوعات بنیادین صنعت گردشگری تمرکز دارد:
فصل 1: مبانی گردشگری: تعریف، تاریخچه و مفاهیم پایه
فصل 2: تقاضای گردشگری: رفتار گردشگران و انگیزه‌های سفر
فصل 3: عرضۀ گردشگری: خدمات، زیرساخت‌ها و منابع گردشگری
فصل 4: اثرات گردشگری: پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی
فصل 5: سازمان‌های بین‌المللی و ملی: معرفی نهادهای تأثیرگذار بر صنعت گردشگری
فصل 6: برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری: اصول توسعه پایدار و سیاست‌گذاری
فصل 7: گردشگری در آینده: چشم‌اندازها، روندها و تحولات پیش‌ِرو
بریده‌ای از کتاب
یکی از بخش‌های خواندنی و آموزندۀ کتاب، جایی است که نویسنده به فعالیت‌های لذت‌بخش برای گردشگران می‌پردازد. او تأکید می‌کند که سفر تنها به معنای جابه‌جایی فیزیکی و بازدید از یک مقصد نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از تجربه‌های انسانی است که در طول مسیر شکل می‌گیرد و کیفیت این تجربه‌هاست که میزان رضایت گردشگر را تعیین می‌کند.
در این بخش، نویسنده توضیح می‌دهد که گردشگران علاوه بر تماشای جاذبه‌های تاریخی و طبیعی، به‌دنبال فعالیت‌هایی هستند که به سفرشان معنا و هیجان بیشتری ببخشد. فعالیت‌هایی همچون:
خرید سوغات و صنایع‌دستی محلی که نه‌تنها یک یادگاری ارزشمند برای گردشگر است، بلکه به رونق اقتصاد جامعه میزبان نیز کمک می‌کند.
چشیدن غذاها و نوشیدنی‌های محلی که گردشگر را با فرهنگ و سبک زندگی مقصد آشنا می‌سازد و یکی از خاطره‌انگیزترین تجربه‌های سفر به شمار می‌آید.
شرکت در رویدادها و جشنواره‌های فرهنگی و هنری که فرصتی برای ارتباط نزدیک‌تر با مردم محلی و درک باورها و سنت‌های آن‌ها فراهم می‌آورد.
فعالیت‌های ورزشی و ماجراجویانه همچون پیاده‌روی در طبیعت، کوهنوردی، یا تفریحات آبی که جذابیت سفر را دوچندان می‌کند.
تعامل با مردم محلی، گفتگو با آن‌ها، و تجربه زندگی روزمره در مقصد که یکی از اصیل‌ترین اشکال گردشگری فرهنگی است.
نویسنده در ادامه تأکید می‌کند که این فعالیت‌ها تنها جنبه سرگرمی ندارند، بلکه می‌توانند نقشی اساسی در توسعۀ پایدار گردشگری ایفا کنند. زیرا هرچه تجربه گردشگر مثبت‌تر باشد، احتمال بازگشت او و یا معرفی مقصد به دیگران افزایش می‌یابد. به همین دلیل است که برنامه‌ریزی و توسعۀ صنعت گردشگری باید همواره به این بخش از نیازهای گردشگران توجه ویژه داشته باشد.
به بیان دیگر، آنچه یک مقصد را برای گردشگران متمایز و فراموش‌نشدنی می‌سازد، صرفاً بناها و جاذبه‌هایش نیست، بلکه ترکیب فعالیت‌ها و تجربه‌هایی است که گردشگر در طول سفر کسب می‌کند. کتاب «درآمدی بر صنعت گردشگری» این نکته را با دقت واکاوی کرده و نشان می‌دهد که صنعت گردشگری، تنها یک صنعت خدماتی نیست؛ بلکه بستری است برای شکل‌گیری تجربه‌های انسانی، فرهنگی و اجتماعی که بر فرد و جامعه هر دو تأثیرگذار است.
درباره نویسنده
دکتر مرتضی بذرافشان، عضو هیئت‌علمی گروه جهانگردی و هتلداری مجتمع آموزش عالی بم (کرمان)، از برجسته‌ترین پژوهشگران حوزه گردشگری در ایران است. او کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی خود را از دانشگاه میبد یزد دریافت کرده و سپس تحصیلات کارشناسی ارشد و دکتری مدیریت جهانگردی را در دانشگاه علامه‌طباطبائی گذرانده است.
وی سابقه فعالیت‌های متعددی در صنعت گردشگری دارد؛ از جمله مدیرعامل و مسئول آموزش شرکت پردیس گردشگری هفت اقلیم و مدیرفنی عامل تطبیق استانداردسازی واحدهای اقامتی. دکتر بذرافشان همچنین مقالات، ترجمه‌ها و تألیفات متعددی در حوزه گردشگری دارد. از دیگر آثار او می‌توان به کتاب‌های «مدیریت منابع انسانی در گردشگری»، «گردشگری خلاق» و «شناخت صنعت گردشگری» اشاره کرد.
جمع‌بندی
کتاب «درآمدی بر صنعت گردشگری» اثری جامع و ارزشمند است که با نگاهی علمی و جهانی، ابعاد مختلف این صنعت را بررسی می‌کند. این کتاب برای دانشجویان گردشگری، راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی، مدیران فنی دفاتر خدمات مسافرتی و تمامی نهادهای مرتبط با توسعه گردشگری یک منبع بی‌بدیل آموزشی و پژوهشی به شمار می‌رود. مطالعه این اثر، نه‌تنها دانش نظری مخاطب را ارتقا می‌دهد، بلکه درک عمیق‌تری از کارکردها و آینده صنعت گردشگری در اختیار او می‌گذارد.
درباره ناشر
انتشارات مهکامه از ناشران معتبر حوزه علوم انسانی و گردشگری است که آثار متعددی در این زمینه منتشر کرده است. چاپ‌های متعدد کتاب «درآمدی بر صنعت گردشگری» توسط این ناشر، نشان از جایگاه مهم آن در نظام آموزشی و پژوهشی کشور دارد.
