استاد میثم امامی، با سابقه بیش از ۱۵ سال تورگردانی در تورهای داخلی و خارجی و همچنین به‌عنوان مدرس و پژوهشگر در صنعت گردشگری، در کارگاه ویژه‌ای که برای خدام بین‌الملل حرم مطهر شاه‌چراغ، جمعه 19 بهمن ماه در شیراز برگزار شد، به تبیین اصول اساسی گردشگری از منظر گردشگران خارجی پرداخت.

در این کارگاه که با رویکردی عملی و علمی برگزار شد، استاد امامی با بیان تجربیات میدانی خود و ارائه مثال‌های واقعی از تورهای داخلی و خارجی، به کارشناسان حرم مطهر شاه‌چراغ نکات کلیدی و مهارت‌های ضروری در تعامل با گردشگران را آموزش داد. این کارگاه، علاوه بر جنبه‌های تئوریک، به‌طور ویژه به شناخت روحیات و نیازهای گردشگران و چگونگی پاسخگویی به آن‌ها در حرم‌های مقدس پرداخت.

مبانی و اصول جذب گردشگر

استاد امامی در ابتدای سخنان خود بر این نکته تأکید کرد که برای ایجاد اشتیاق در مخاطب، باید خود مشتاق بود. به گفته وی، اگر ما به کاری که انجام می‌دهیم با علاقه و اشتیاق نگاه نکنیم، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که مخاطب خود را با شور و شعف جذب کنیم. وی با بیان این نکته، اهمیت داشتن انگیزه و اشتیاق شخصی را برای ایجاد انگیزه و تجربه‌ای ویژه برای گردشگران توضیح داد.

تعامل با راهنمایان تور

یکی از نکات مهمی که استاد امامی به آن اشاره کرد، ضرورت تعامل سازنده راهنمایان حرم مطهر با راهنمایان تور بود. وی تأکید کرد که برای اینکه یک توریست به ایران بیاید و از حرم مطهر بازدید کند، زحمت و تلاش بسیاری از افراد مختلف به‌ویژه راهنمایان تور کشیده شده است. لذا، باید این تلاش‌ها را ارج نهاده و به‌عنوان مسئولین حرم مطهر از این فرصت استفاده کرده و تجربه‌ای خاص و معنوی برای گردشگران فراهم آوریم. استاد امامی پیشنهاد کرد که برای برگزاری یک تور موفق، راهنمایان حرم باید از زمان و مدت‌زمان حضور گردشگر در حرم اطلاعات دقیق کسب کنند تا بتوانند هماهنگی‌های لازم را انجام دهند.

شناخت روحیات گردشگران

یکی دیگر از نکات مهمی که استاد امامی به آن اشاره کرد، شناخت روحیات و فرهنگ‌های مختلف ملت‌ها است. وی بیان کرد که هر فرهنگ و هر ملیتی ویژگی‌های خاص خود را دارد که برای راهنمایان ضروری است که این ویژگی‌ها را بشناسند. به عنوان مثال، در کشورهای آسیای شرقی، عکاسی برای گردشگران بسیار اهمیت دارد، در حالی که در کشورهای غربی، گردشگران ابتدا باید اطلاعات کافی درباره بنا و مکان داشته باشند تا تمایل به عکاسی پیدا کنند.

سوالات و رعایت حریم فرهنگی

استاد امامی همچنین به اهمیت رعایت حریم فرهنگی در هنگام پرسش از گردشگران اشاره کرد. وی تاکید کرد که برخی از سوالات می‌توانند در برخی فرهنگ‌ها بسیار شخصی باشند و ممکن است ورود به آن‌ها برای گردشگر ناخوشایند باشد. به‌ویژه در مواجهه با گردشگران از کشورهای مختلف، باید از پرسش‌های حساس و خصوصی در ابتدای ورود خودداری کرد.

مراقبت از تجربه معنوی گردشگران

یکی دیگر از نکات مهم که استاد امامی به آن پرداخت، مراقبت از تجربه معنوی گردشگران در حرم‌های مطهر بود. وی توضیح داد که برخی گردشگران ممکن است نیاز به فضایی آرام و بی‌صدا داشته باشند تا بتوانند در مکان‌های مذهبی به تفکر و تامل بپردازند. بنابراین، لازم است که راهنمایان قادر باشند به‌درستی بین زمان‌هایی که نیاز به توضیح دارند و زمان‌هایی که باید سکوت کرده و به گردشگران فضای تنهایی بدهند، تمایز قائل شوند.

روان‌شناسی شخصیت گردشگران

استاد امامی یکی دیگر از مباحث اساسی را روان‌شناسی شخصیت گردشگران دانست. وی تاکید کرد که شناخت نوع شخصیت گردشگران و نحوه تعامل با آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. برای مثال، برخی از گردشگران ممکن است علاقه‌مند به دریافت اطلاعات جزئی باشند و برخی دیگر ترجیح می‌دهند که تنها از فضای معنوی بهره‌مند شوند و به توضیحات زیاد نیاز ندارند.

اهمیت مطالعه سفرنامه‌ها و منابع تاریخی

در بخش دیگری از سخنان خود، استاد امامی به اهمیت مطالعه سفرنامه‌های معتبر اشاره کرد. وی پیشنهاد داد که راهنمایان حرم‌های مطهر باید سفرنامه‌هایی مانند شرح ابن بطوطه و آثار دیگر را مطالعه کنند تا بتوانند اطلاعات فرهنگی و تاریخی دقیق‌تری در مورد ایران و حرم‌های مطهر به گردشگران ارائه دهند.

تقابل سنت و صنعت گردشگری

استاد امامی همچنین به تفاوت‌ها و چالش‌های سنتی و صنعتی بودن گردشگری اشاره کرد. وی توضیح داد که باید بین گردشگری سنتی که بر میهمان‌نوازی و تجربه‌های بومی و محلی تأکید دارد و گردشگری صنعتی که به‌دنبال بهره‌برداری اقتصادی است، تمایز قائل شد. وی گفت که برای ماندگاری گردشگران و تبدیل تجربه‌های سنتی به محصولات گردشگری قابل عرضه، باید به‌طور مستمر مهارت‌های جدید را آموخت و صنعت گردشگری را با نیازهای روز وفق داد.

مهم‌ترین اصول در طراحی تجربه گردشگری

استاد امامی در پایان سخنان خود، به سه محور اصلی در طراحی تجربه گردشگری اشاره کرد که به‌طور ویژه در حرم‌های مطهر باید به آن‌ها توجه شود:

۱. Facts: اطلاعات اساسی و ضروری که گردشگران باید از آن‌ها مطلع شوند.

۲. Anecdotes: مطالبی که ممکن است برای گردشگران جذاب باشند اما برای همه الزامی نیستند.

۳. Themes: تم‌ها و موضوعاتی که می‌توانند جذابیت خاصی برای گردشگران ایجاد کنند و اغلب به‌عنوان بخشی از تجربه فرهنگی و معنوی گردشگران محسوب می‌شوند.

در پایان، استاد امامی تاکید کرد که کار کردن با گردشگران نیازمند انعطاف‌پذیری، مهارت‌های ارتباطی و حساسیت فرهنگی است. این کارگاه، با توجه به مطالب علمی و عملی که استاد امامی به اشتراک گذاشت، گامی مهم در ارتقای صنعت گردشگری مذهبی و بهبود تجربه گردشگران در حرم‌های مطهر برداشته است.

آشنایی با دوره توانمندسازی خدام حرم‌های مطهر

دوره توانمندسازی خدام حرم‌های مطهر به همت آستان مقدس شاهچراغ و با همکاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، ستاد راهبری گردشگری حوزه علمیه و توسط موسسه گردشگری آوای فطرت از 19 بهمن ماه به مدت سه روز در سه هفته متوالی در شیراز در حال برگزاری است. هدف این دوره تقویت دانش خدام و کارشناسان بین‌المللی در زمینه تاریخ، معماری و فرهنگ حرم‌ها، شناخت نیازهای زائران، ارتقاء تجربه‌های گردشگری، و بهبود تعاملات فرهنگی با بازدیدکنندگان داخلی و خارجی است.

این دوره 6 روزه مشتمل بر 12 کارگاه بوده و در پایان دوره به فراگیرانی که حضور فعال داشته‌اند، گواهی معتبر از طرف "وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی" اعطا می‌گردد.

اساتید دوره

اساتید ملی و برجسته این دوره عبارتند از: اساتید ارجمند: مشهدی زاده، حکمت نیا، میثم امامی، علی بامداد، مرتضی کریمی، امیرحسین مسعودی و میرفندرسکی می باشند.

رویکرد دوره خدام

این دوره‌ها با رویکرد آموزش خدام حرم‌های مطهر به‌عنوان سفیران فرهنگی و دینی در معرفی صحیح آموزه‌های دینی و مذهبی، می‌تواند تحول چشمگیری در صنعت گردشگری مذهبی ایران ایجاد کند. همچنین، این دوره‌ها فرصت مناسبی برای توسعه تبادل فرهنگی و معرفی جاذبه‌های مذهبی ایران به گردشگران داخلی و خارجی فراهم خواهد ساخت.

افتتاحیه این دوره نشان‌دهنده آغاز یک حرکت بزرگ در جهت ارتقاء گردشگری دینی و معرفی ایران اسلامی به‌عنوان مقصدی فرهنگی و معنوی در سطح بین‌المللی است.

کلیپ کارگاه استاد امامی