دکتر امیرحسین حکمت نیا، مشاور گردشگری شهرداری شیراز، فعال و استاد برجسته گردشگری کشور در دومین روز از برگزاری دوره مهارت افزایی گردشگری تعالی بخش که 16 آبان ماه در شیراز برگزار شد، شناخت انواع گردشگری را برای تعالی بخشی گردشگری ضروری دانست و گفت: نسل اول گردشگری دنیا با گرایش تفریح و تفرج، نسل دوم بر مبنای تفسیر میراث بود و اکنون نسل سوم بر مبنای گردشگری تجربه گرا شکل گرفت و در سایه سار آن، سنخ های جدید گردشگری مثل گردشگری دینی پدید آمد.
وی با اشاره به بافت تاریخی شیراز اظهار داشت: قدیمی ترین بافت تاریخی که تاریخش بر محور حرم شاهچراغ و مسجد عتیق گسترش یافت، شهر شیراز است و آنچه در کالبد شهر شکل گرفت در فرهنگش هم پدیدار شد.
استاد حکمت نیا گفت: گردشگری تعالی بخش به مفهوم انسان می نگرد که ماحصل آن رشد انسان است و مجموعه این مسائل همان ادبیاتی است که سازمان جهانی گردشگری به آن بسیار احترام می گذارد.
پایه گذار گردشگری ادبی در کشور در ادامه خاطرنشان ساخت: سعدی نخستین آموزگار گردشگری است و جملات کلیدی گردشگری جهان را به نظم درآورده است که سعدی هر چه گوید پند باشد، حریص پند دولتمند باشد.
استاد برجسته گردشگری گفت: درک از گردشگری تعالی بخش برای ما ایرانیان تازگی ندارد و یکی از زیباترین نمونه های آن، شکل میزبانی در خوزستان و معماری مضیف یا همان میهمان سراست.
وی به نمونه دیگری از گردشگری تعالی بخش در فرهنگ کهن ایرانی اشاره کرد و گفت: مسجد نو توسط اتابک صدر در زمان سعدی ساخته شد و یکی از بزرگترین مساجد تاریخی است. در ساخت این مسجد دقت شد که بزرگتر از مسجد کوفه نباشد و از آنجا که چند قدمی بزرگتر بود، دستور دادند در کنارش حمام و بیمارستان ساخته شود که نشان از احترام به میهمان و میهمان نوازی ایرانیان دارد.
استاد حکمت نیا یکی از نشانه های گردشگری تعالی بخش را گردشگری آهسته دانست و گفت: برای اینکه گردشگری در وجود انسان تعالی آفرین باشد بایستی آرام در مسیر قدم بزنید و ارتباط بنا و تاریخ و مردم را پیدا کنید و با فراغت بال بین آنها ارتباط برقرار شود؛ به این ماندگاری در مقصد گفته می شود. در حالیکه امروز گردشگر را در وسیله نقلیه از سایتی به سایت دیگر می برند بدون اینکه به گردشگر فرصت تامل داده شود.
فعال گردشگری کشور با اشاره به نمونه های گردشگری تجربه گرا گفت: در گردشگری تجربه گرا گردشگر، صنایع دستی را خودش خلق می کند و با آن ارتباط برقرار می کند و دیگر فراموشش نمی کند.
وی به اهمیت شأن مکان و تاثیر آن در ماندگاری زمان پرداخت و گفت: اگر شأن مکان گرامی داشته شود به آن هویت اعطا شود، در زمان ماندگار خواهد شد.
استاد گردشگری معماری قدسی را از نمونه های گردشگری تعالی بخش خواند و گفت: اگر کوبه های در درب مسجد جامع یزد بلند ودور از دسترس است نماد این است که دست ما به درگاه الهی همیشه بالاست.
استاد حکمت نیا افزود: تک تک آثار تاریخی ما پر از نکات تعالی بخشی است و تفسیر صحیح ما از بنا و مردم گردشگری تعالی بخش است.
وی گفت: گردشگری تعالی بخش رنگ و مفهوم دادن به همه سنخ های گردشگری هاست. مثل ریختن یک لیوان زعفران در یک دیگ شله زرد که همه ظرف را زرد می کند.
نقش برجسته ها شاهدان تاریخی
مشاور گردشگری شهرداری شیراز با اشاره به اهمیت نقش برجسته ها گفت: اگر این نقش برجسته ها زبان گویای تاریخ ماست از جمله کتیبه های بیستون که مفصل ترین نقش نگاره جهان است و هیچ پادشاهی با این ابزار از دستاوردهای خود سخن نگفته است. وی در کتیبه های خود بجای نفرین، آفرین گفته و گفته: به این کشور نیاید قحطی،خشکسالی و دروغ.
وی گفت: من در مقدمه گردشگری ادبی نوشتم یکی از کارکردهای گردشگری خلاق این است که در دوران بحران هویتی بیان مطلوبی از هویت تاریخی داشته باشیم.
استاد گردشگری به نقش برجسته جنگهای شاهپور با سه پادشاه رومی اشاره کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب هم به این سنگ نوشته اشاره و آن را تفسیر کردند و نحوه استفاده صحیح و به موقع را به ما آموختند.
فعال گردشگری کشور خاطر نشان ساخت: راهنمایان گردشگری امروز باید تک تیرانداز باشند و دوران رگبار بستن اطلاعات تمام شده است. گردشگر قبلا اطلاعات را بصورت سرم کم کم دریافت می کرد ولی گردشگران امروز بصورت سرنگی باید اطلاعات را کسب کنند تا بعدا درباره اش فکر کنند.
استاد حکمت نیا به ارتباط مستقیم نحوه روایت از آثار و رویدادهای تاریخی با جذاب شدن تورگردانی اشاره کرد و گفت: بایستی توریست ها را با تاریخ و بنا آشتی دهیم و تاریخ ایران پر از ریزه کاری است و این هنر شماست که چگونه از تاریخ تفسیر می کنید و کدام قسمت های تاریخی را چگونه در کنار هم قرار می دهید و روایت می کنید.
وی تاکید کرد: به مردم قصه بگوییم تا مردم جذب شوند و بیان آمار و قدمت و تاریخچه کافی نیست.
استاد برجسته گردشگری در ادامه به مصادیق و جاذبه های گردشگری تعالی بخش در کشور و کارکرد هر یک از آثاری همچون گنبد سلطانیه، بازار و هویت های اجتماعی، موزه ملک تهران، سازه های آبی شوشتر، موزه آب یزد، حمام و گرمابه ها پرداخت.
استاد امیرحسین حکمت نیا در پایان گفت: گردشگری تعالی بخش در دستان شماست تا با هزاران تدبیری که خودتان دارید این گردشگری را رونق بخشید. گردشگری باعث ایجاد 30 شغل برای جوانان می شود و سخن آخر اینکه برای بقای گردشگری تا آخرین نفس تلاش کنیم.