پس از گذر از کوچه پس کوچه های خیابان باباطاهر در شهرستان همدان به «مسجد پیغمبر» که مزار حَجی (علیه السلام) را در خود جای داده، می رسیم.

حگی یا حجی نبی کیست؟

حضرت حجی یا حگی (علیه السلام) از پیامبران بنی اسرائیل است. نام آن حضرت در قرآن کریم نیامده، ولی در انجیل برنابا از او با عنوان «حجی نیکوکردار» یاد شده است. 

در انجیل برنابا آمده است که «حَجی از شاگردان عوبدیای نبی بود... حَجَّی 15 سال داشت که از پیش اِنالوث درآمد تا خدمت کند عوبدیای پیغمبر را بعد از آن که میراثیه خود را فروخت و به فقرا بخشید و عوبدیای پیرمرد که تواضع حجی (علیه السلام) را دید، او را به منزله ی کتابی قرار داد برای تعلیم شاگردانش... وقتی عُوبَدیا می خواست کسی را تعلیم کند که چگونه نماز بخواند، حَجَّی نبی را می خواست و می فرمود: بخوان نماز خود را تا هرکسی سخن تو را بشنود».

مقبره حگی نبی کجاست؟

این پیامبر قوم یهود در پشت محراب مسجد مسلمانان قرار دارد. یک قاب بی نظیر از پیوند ناگسستنی ادیان که به اندازه یک کتابخانه ادیان و مذهب سخن دارد.

معماری مسجد پیغمبرحجی چگونه است؟ 

مسجد پیغمبر دارای رواق های متعدد و ستون های قطور سنگی می باشد و ضریح منسوب به حضرت حجی (علیه السلام) در گوشه آن واقع شده است. ابعاد این ضریح چوبی و مشبک 2/20×2×1/50 متر است و تزیینات چندانی ندارد. در میان ضریح مطهر، قبری وجود دارد به ارتفاع 30 سامتی متر که روی آن با پارچه های مخمل پوشانده شده است؛ عطردانی سنگی و قدیمی نیز بر روی قبر قرار داده اند.

روی تابلوی منصوب بر ضریح حضرت حگی چه نوشته شده است؟

بر ضریح مطهر آن حضرت، تذکره ای آویخته اند که نسخه اصلی آن متعلق به دوره صفویه بوده که در تاریخ بیستم رجب 1085 یعنی 360 سال قبل نوشته شده و بعدا توسط «ع ــ عیوقی همدانی» بازنویسی و بر ضریح مطهر نصب گردیده است و در آن شرحی از نبوت آن پیامبر خدا را با این عبارت ها مکتوب کرده اند: «بسمه تعالی. السلام علیک یا نبی الله و رحمة الله و برکاته. حَجی یا حَگی علی نبینا و آله و علیه السلام از انبیاء محترم بنی اسرائیل است و آن حضرت قبل از حضرت زکریای اول و بعد از حضرت مُرْدخای علی نبینا و آله و علیهما السلام در عهد داریوش دوم، چهار هزار و نهصد و شش سال بعد از هبوط حضرت آدم و ششصد و هفتاد و پنج سال قبل از حضرت عیسی علی نبینا و آله و علیهما السلام به نبوت و دعوت از جانب پروردگار مبعوث گردید و کتاب نبوت آن حضرت مشتمل بر دو فصل است که در تورات صفحه 1366 به بعد ذکر شده است و کلمات آن تماماً مربوط به ترغیب و واداشتن بنی اسرائیل به تعمیر مسجدالاقصی می باشد و آنچه از تواریخ برمی آید و یهود هم به آن قائل اند این است که این پیغمبر محترم و مُردخای در زمان بُختُ النَّصر به عنوان اسارت به ایران آمده و در شهرستان همدان مدفون گردیده اند. مورخه رجب یک هزار و هشتاد و پنج».

همدان یا همان هگمتانه قدیم، پایتخت تمدن و فرهنگ ایران زمین است. این شهر تاریخی پایتخت حکومت های آریایی مادها و هخامنشیان و اشکانیان بوده است. از آنجا که به جز در دوران اشکانیان که انتخاب ادیان آزاد بود، دین و آیین الهی از عناصر مهم حکومت‌های ایران باستان قلمداد می‌شده از این روی مظاهر مختلفی از تجمع ادیان و مذاهب گوناگون را در این شهر تاریخی مشاهده می‌کنیم.
در بافت قدیمی همدان چندین کلیسا و کنیسه و مسجد و امامزاده و آرامگاه استرومردخای از قدیسان قوم یهود واقع شده است و این شهر را به یکی از قطب های گردشگری ادیان تبدیل کرده است.

ادبیات گردشگری دینی در ایران 

ادبیات گردشگری دینی در صنعت توریسم و محصولات گردشگری دینی در کشورهای پیشرو گردشگری، با آنچه ما از آن به عنوان گردشگری زیارت و یا مذهبی در کشورمان یاد می‌کنیم متفاوت است. به راحتی می توانیم اذعان کنیم که گردشگری دینی در کشور ما به سنخ گردشگری زیارت خلاصه شده است که البته زیارت بخشی از گردشگری دینی است نه تمام آن.

مخاطبین گردشگری دینی چه کسانی هستند؟ 

با وجود آنکه بازارهای هدف در گردشگری زیارت و مذهبی دین‌باوران است؛ ولی گردشگری دینی تعامل گسترده‌ای با دین ناباوران دارد. در واقع در نگاه کلان به گردشگری دینی، می توانیم چنین اذعان کنیم که سنخ هایی از گردشگری دینی متوجه theistدین باوران است و گونه‌هایی از محصولات گردشگری دینی به atheist / agnostic دین ناباوران متوجه است. بی تردید محدود کردن صنعتreligious tourism ا ابعاد گسترده‌ی آن به بحث زیارت و مذهبی می تواند موجب از دست دادن محصولات متنوعی از گردشگری دینی شود که در کشور ما ظرفیت و پتانسیل‌های آن موجود است.

ایران و گردشگری دینی چه جایگاهی دارد؟ 

کشور عزیزمان ایران با تنوع گسترده در اقلیت‌های دینی، مراسمات آئینی و سنتی، سایت های دینی توریست پذیر و گردشگری مذهبی، ظرفیت بالایی در گردشگری دینی دارد. این ظرفیت‌ها نیازمند بازشناسی و تبدیل شدن به محصولات گردشگری دینی را دارا هستند.

نگاه موسسه آوای فطرت به گردشگری دینی چیست؟ 

این مرکز تخصصی بر آن است، ضمن توجه به مباحث آموزشی و پژوهشی در صنعت توریسم، توجه ویژه‌ای به بحث گردشگری دینی (مطابق با استانداردهای بین المللی و ملی) داشته باشد و با گفتمان سازی و تبیین این گونه گردشگری، گامی در جهت توسعه، رونق و ارتقاء کیفی صنعت توریسم در کشور بردارد.
تمدن یعنی تاب آوری و همزیستی با افکار و آراء مخالف و پیدا کردن مشترکات و زیست کردن با پایه تمام اشتراکات همدان یا هگمتانه به معنای جای به هم آمدن، به حق اسم با مسمایی است؛ جایی که انسان ها فارغ از عقاید و افکار خود توانسته اند گرد هم بیایند و تمدن ایران زمین را تشکیل دهند.در این موسسه با آموزش راهنمایان و رویکرد گردشگری دینی که بتوان با وجود این افراد در جامعه واجرای سفرهای متنوع این نام و جایگاه را زنده نگه داشت و به سراسر دنیا هم نشرداد، تا دروازده ورود بیشتر گردشگران به کشور باشیم.