
گردشگری تعالیبخش؛ رویکردی نوین برای تحول گردشگری ایران
کارگاه نگاهی به گردشگری تعالی بخش در ایران، 24 بهمن 1403 در محل دائمی نمایشگاه بین المللی تهران سالن 35 با سخنرانی استاد یاسر شریعتی برگزار شد.
یاسر شریعتی، استاد و فعال حوزه گردشگری و مدیر تولید محتوای مؤسسه گردشگری آوای فطرت، در نشست تخصصی "آشنایی با گردشگری تعالیبخش در ایران" که در حاشیه هجدهمین نمایشگاه گردشگری تهران برگزار شد، به تشریح مفهوم و ابعاد گردشگری تعالیبخش پرداخت. این نشست چهارشنبه ۲۴ بهمن ماه در سالن جلسات نمایشگاه تهران برگزار شد.
شریعتی در ابتدای سخنرانی خود با اشاره به اینکه گردشگری تعالیبخش یک رویکرد نوین در صنعت گردشگری است، تأکید کرد: «گردشگری تعالیبخش یک سنخ مستقل از گردشگری نیست، بلکه پیوستی است که به تمامی انواع گردشگری افزوده میشود و به عمقبخشی معنوی تجربههای سفر میپردازد.»
وی با استناد به اشعار سعدی شیرازی و آیات قرآن کریم، بیان کرد: «سفر همواره عاملی برای پختگی و خودشناسی بوده است. در فرهنگ اسلامی نیز سفر به عنوان ابزاری برای تعالی روحی و معنوی مورد تأکید قرار گرفته است.»
انواع گردشگری دینمحور و معنوی
شریعتی در ادامه به معرفی انواع گردشگری دینمحور پرداخت و گفت: «گردشگری زیارت، گردشگری دینی، گردشگری مذهبی، گردشگری آیینی و گردشگری معنوی از جمله انواع گردشگری هستند که هر یک به نوعی به تعالی روحی و معنوی گردشگران کمک میکنند.»
وی همچنین به گردشگری تحولآفرین به عنوان مگاترند آینده صنعت گردشگری اشاره کرد و افزود: «در این نوع گردشگری، رشد ذاتی انسان و تحول درونی او در اولویت قرار دارد. گردشگری تعالیبخش نیز به عنوان پیوستی از گردشگری، منجر به توسعه پایدار و حفظ میراث فرهنگی و طبیعی میشود.»
مثالهای جهانی و ایرانی گردشگری تعالیبخش
شریعتی در بخشی از سخنرانی خود به مثالهای جهانی گردشگری تعالیبخش اشاره کرد و گفت: «کمپهای مدیتیشن در تایلند، راهپیمایی زیارتی "کامینو د سانتیاگو" در اسپانیا و پیادهروی اربعین در عراق از جمله نمونههای موفق گردشگری تعالیبخش در جهان هستند.»
وی همچنین به نمونههای ایرانی این نوع گردشگری اشاره کرد و گفت: «زیارت حرم امام رضا (ع) در مشهد و بازدید از آرامگاه شاعرانی مانند حافظ در شیراز، فرصتهایی برای بازتاب درونی و تقویت روحیه معنوی گردشگران فراهم میکنند.»
اهداف گردشگری تعالیبخش
شریعتی در بخش پایانی سخنرانی خود به اهداف گردشگری تعالیبخش پرداخت و گفت: «این نوع گردشگری به دنبال احترام به فرهنگ و ارزشهای جامعه میزبان، حفظ محیط زیست و منابع طبیعی، و ترویج عدالت اجتماعی و اقتصادی است.»
وی با اشاره به مثالهایی مانند گردشگری پایدار در جزیره هرمز و گردشگری روستایی در ماسوله، تأکید کرد: «گردشگری تعالیبخش باید به گونهای برنامهریزی شود که منافع آن به طور عادلانه در جامعه میزبان توزیع شود و به بهبود کیفیت زندگی مردم محلی کمک کند.»
جمعبندی و راهکارهای توسعه
شریعتی در پایان سخنرانی خود با تأکید بر ضرورت توسعه گردشگری تعالیبخش در ایران، گفت: «ایران با داشتن ظرفیتهای فراوان در حوزههای مذهبی، تاریخی و طبیعی، میتواند به یکی از قطبهای مهم گردشگری تعالیبخش در جهان تبدیل شود. اما برای تحقق این هدف، نیازمند مدیریت مقصد، تربیت نیروی انسانی متخصص و استفاده از هنر روایتگری هستیم.»
وی خاطرنشان کرد: «ستاد گردشگری حوزه، مؤسسه آوای فطرت و سایر نهادهای مرتبط در تلاش هستند تا با همکاری بخشهای مختلف، به اعتلای گردشگری تعالیبخش و توسعه پایدار این صنعت در کشور کمک کنند.»
گردشگری تعالیبخش راهکاری مؤثر برای مقابله با پدیده ایرانهراسی
در ادامه، یکی از سخنرانان این نشست، گردشگری تعالیبخش را راهکاری مؤثر برای مقابله با پدیده ایرانهراسی و تقویت تصویر مثبت ایران در سطح جهانی عنوان کرد.
وی با اشاره به تلاشهای گسترده برای ایجاد تصویری منفی از ایران در رسانههای جهانی اظهار داشت: «ایرانهراسی به عنوان یک ابزار سیاسی و رسانهای، سالهاست که برای منزوی کردن ایران در عرصه بینالمللی مورد استفاده قرار گرفته است. اما گردشگری تعالیبخش میتواند با نمایش ظرفیتهای معنوی، فرهنگی و تاریخی ایران، این تصویر نادرست را تغییر دهد.»
همچنین تأکید شد که گردشگری تعالیبخش تنها به بازدید از جاذبههای طبیعی و تاریخی محدود نمیشود، بلکه به گردشگران این فرصت را میدهد تا با فرهنگ غنی، ارزشهای معنوی و مهماننوازی مردم ایران آشنا شوند. این ارتباط مستقیم و آشنایی عمیق میتواند به شکستن کلیشههای منفی و ایجاد تصویری واقعی و مثبت از ایران کمک کند.
این نشست تخصصی با استقبال گسترده فعالان و علاقهمندان حوزه گردشگری روبرو شد و شرکتکنندگان از ارائههای جامع و کاربردی استقبال کردند.