دوازدهمین پاتوق گردشگری قم با حضور آقای علی اصل، مدرس درس پرندگان شکاری چهارم بهمن ماه در خانه یزدان پناه برگزار شد.

وی در این نشست میراث طبیعی قم و لزوم حفاظت از آن را بررسی و نکات ذیل را بیان کرد:

سخن از تمدن بدون گفت و گو درباره میراث طبیعی کامل نیست

• میراث آن چیزی است که از نسل پیشین باقی مانده و قابلیت انتقال به نسل بعدی را داراست. میراث فرهنگی بیان خلاقانه انسان ها در گذشته تا امروز است که باید حفظ شود. در کشور ما با تنوع توپوگرافی دریایی از میراث وجود دارد. سخن از تمدن بدون گفت و گو درباره میراث طبیعی کامل نیست.

میراث طبیعی چیست

• بر اساس تبصره ماده دو قانون تشکیل وزارت میراث فرهنگی، منظور از میراث طبیعی محدوده های جغرافیای طبیعی است که به علت کیفیت ویژه فیزیکی (مثل کوه دوبرادران و گنبد نمکی) یا زیست شناسی (مثل محدوده تالاب مره) یا مناظر و چشم اندازهای طبیعی یا ترکیب طبیعی تاریخی (مثل کاروانسرای دیر گچین) یا نمونه های ارزشمند گیاهی و جانوری اهمیت دارد.

بین سازمان های ذی ربط، وحدت نظر وجود ندارد

• یکی از مشکلات در کشور ما این است در بین سازمان های ذی ربط، وحدت نظر وجود ندارد. اگر بخواهیم یک اثر را به عنوان میراث طبیعی ثبت کنیم نباید در منطقه حفاظتی سازمان محیط زیست باشد ولی برعکس اگر وزارت میراث فرهنگی جایی را ثبت کرد محیط زیست می تواند آن را در یکی از مناطق چهارگانه ثبت کند.
• اداره کل میراث فرهنگی در استان ها توانایی حفاظت از میراث طبیعی را ندارد. مثلا بعد از ثبت گنبد نمکی در سال 1397 تا کنون هیچ تابلوی راهنما و برنامه ای برای حفظ آن وجود ندارد.

دماوند یک نمونه عام هویت بخش

• امروز رویکرد ما به میراث طبیعی تغییر کرده و به عنوان عام هویت بخش از آن یاد می شود. بعنوان مثال دماوند یک نمونه عام هویت بخش است.

لزوم تفسیر منابع طبیعی

• گرچه پدیده طبیعی به خودی خود نیازمند تفسیر نیست ولی اگر درباره پیدایش آن سوال شود، نوبت به تفسیر می رسد. در کشورمان تعداد کسانی که تفسیر منابع طبیعی بدانند زیر 20 نفر هستند. تفسیر درست می تواند ضریب ماندگاری گردشگر را بالا ببرد و باعث حفظ آن شود.
• گنبد نمکی قم یکی از آثار شاخص و مهمترین اثری است که در قم وجود دارد و حرف برای جهان دارد. گنبد نمکی را در گرمسار و محدوده زاگرس داریم که از دل تاقدیس ها و ناودیس ها بوجود آمده است و کمتر فضایی داریم که دشت بازی داشته باشیم و گنبدی تقارن خودش را فریاد بزند.

حوض سلطان متکامل ترین کویر چرب دنیاست

حوض سلطان متکامل ترین کویر چرب دنیاست این را بجای آینه طبیعی جهان بگوییم و موضع علمی آن از این جهت است.
• پیوند عمیق میان فرهنگ و طبیعت موضوعات جالبی است. ارتباط میراث طبیعی با مفاهیم فرهنگی آن را تبدیل به اصالت می کند و آنگاه قابلیت ثبت جهانی را پیدا می کند.

نمونه های میراث طبیعی ثبت شده قم

• برخی از نمونه های میراث طبیعی ثبت شده قم عبارتند از: چنار آمره، چنار در روستای تیره، سرو آفین واقع در پشت خانه ملاصدرا، گنبد نمکی قم، کوه دوبرادران و تالاب بهشت.
• چنار آمره کهن سالترین موجود زنده استان قم است که 800 سال سن دارد و پنجمین چنار کهنسال ایران است. کوه دوبرادران قم بهترین رخ نموند سازند قم است. گنبد نمکی قم یکی از گنبدهای نمکی متقارن جهان که قابلیت ثبت جهانی دارد. تالاب بهشت معصومه که تنوع زیستی فوق العاده ای دارد و یک پنجم پرنده های ایران در آن دیده شده است.