گردشگری فیلم چیست؟

گردشگری فیلم حاصل پیوند دو صنعت جذاب سینما و گردشگری است. این پدیده به عنوان گردشگری سینمایی یا سینما توریسم نیز شناخته می‌شود. گردشگری فیلم تنها مخصوص آثار سینمایی نیست، بلکه سریال‌ها، آثار مستند، انیمیشن و برنامه‌های تلویزیونی را نیز در بر می‌گیرد.

VisitBritain گردشگری فیلم را به‌عنوان بازدید گردشگران از یک مقصد یا جاذبه‌، در نتیجه نمایش آن در فیلم‌های تلویزیونی یا سینمایی تعریف می‌کند. به عبارت ساده، فیلم توریسم نوعی از گردشگری است که از لوکیشن‌های فیلم‌ و برنامه‌های تلویزیونی الهام گرفته است و در آن، گردشگران از مقصدی که در تلویزیون، سینما، انیمیشن، مستند و … دیده‌اند، دیدن می‌کنند.  

پس از پخش یک فیلم یا سریال، پدیده‌ای به نام گردشگری سینمایی باعث جذب توریست و رونق اقتصادی در آن منطقه می‌شود. توریست‌ها یک شهر یا منطقه را به دلیل اینکه فیلم و سریالی خاصی در آن ساخته شده است، انتخاب می‌کنند.

سریال حشاشین و جذب گردشگران 

سریال تلویزیونی "حشاشین" در ماه مبارک رمضان امسال 1403 در کشور مصر پخش شد. سریال "حشاشین" به زندگی و اعمال حسن صباح، رهبر و داعی اسماعیلیه در ایران، می‌پردازد. این سریال نشان می‌دهد که چگونه صباح با ایجاد فرقه‌ای به نام "حشاشین"، جایگاه خود را در میان حاکمان آن زمان به دست آورد و با ترورها و فعالیت‌های زیرزمینی، تلاش کرد از مذهب خود دفاع کند.

اگر به دنبال تجربه‌ای از تاریخ و ماجراجویی هستید، "حشاشین" می‌تواند یک گزینه جذاب برای شما باشد.

گرچه پخش این سریال در ایران به دلیل "تحریف تاریخ اسلام" و "ساخت مغرضانه سیاسی"ممنوع شده است، ولی با توجه به استقبال گسترده از این سریال، فرصتی طلایی را برای گردشگری فیلم بر اساس سریال "حشاشین" در  ایران فراهم ساخته است.

(قلعه الموت)

لوکیشن های سریال حشاشین

بر اساس تعریف هیئت گردشگری اسکاتلند (Scottish Tourist Board)، منظور از گردشگری فیلم، جذب بازدیدکنندگان از طریق به تصویر کشیدن یک مکان یا داستان یک مکان در یک فیلم، سریال، برنامه‌ تلویزیونی و … است. 

مکان های اصلی سریال حشاشین، تماما در ایران قرار دارد. قلعه الموت در قزوین، مقبره خیام در نیشابور و خواجه نظام الملک طوسی در اصفهان از جاذبه های مهم گردشگری کشور می باشد که پخش این سریال شوق سفر و بازدید از آنها را در مخاطبان برمی انگیزد.

از اتمام این سریال یک ماه می گذرد و تا تنور داغ است باید نان را چسباند. گاهی نسیم های روح بخشی در صنعت گردشگری وزیدن می گیرد که باید به سرعت خود را در معرض آن قرار داد. 

(مقبره خیام نیشابوری)

تبلیغ مقاصد توریسم

گردشگری فیلم یکی از ابزارهای تاثیرگذار در بازاریابی مقاصد است. با حضور در لوکیشن‌های فیلم، مخاطب به کمک حواس خود با تمام وجود به جنبه‌های دیگری از ساخت فیلم پی می‌برد.

اگر معرفی مفاخری چون خیام نیشابوری و نظام الملک طوسی و معماری قلعه الموت و داستان ها و افسانه های محلی درباره آن، با حافظه بصری تماشاگران سریال در هم آمیخته شود، در ذهن او ماندگارتر خواهد شد و سواد تاریخی آنان اصلاح و افزون می شود.  

(خواجه نظام الملک طوسی و حکیم عمر خیام در سریال  حشاشین)

فرصت های گردشگری فیلم

با بلوغ صنعت گردشگری، سازمان‌های بازاریابی مقصد نمی‌توانند تنها با تبلیغ داشته‌ها، منتظر هجوم گردشگران باشند. گردشگری فیلم به یکی از ابزارهای موثر برای بازاریابی تبدیل می‌شود. گرچه انتظار می رفت که فیلمسازان ایرانی، گوی سبقت را از دیگران برای ساخت چنین سریالی بربایند ولی حال که توفیق اجباری دست داده است و دیگران دست به کار شده اند، خودبخود یک پله جلو هستیم و اکنون نوبت ماست.

گردشگری فیلم و رفع شبهات سریال حشاشین

همانطور که گفتیم پخش این سریال در ایران به دلیل "تحریف تاریخ اسلام" و "ساخت مغرضانه سیاسی"ممنوع شده است. کارشناسان و هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، با برگزاری نشستی به نقد و بررسی گزاره های تاریخی این سریال پرداختند و مباحث تخصصی مطرح کردند که در این مقال نمی گنجد و طرح شبهات آن در حوصله این مقاله نیست.

برگزاری تور ویژه "سریال حشاشین" علاوه بر رونق گردشگری و معرفی تاریخ و فرهنگ غنی ایرانی ـ اسلامی، این فرصت را برای کارشناسان تاریخی فراهم می آورد که در خلال تور، با بهره مندی از راهنمایان گردشگری تاریخی ـ فرهنگی، شبهات مطرح در سریال را پاسخ دهند.

بنابراین برگزاری چنین توری، معامله دو سر سودی است که به نفع گردشگری و افزایش سطح آگاهی جامعه به فرهنگ و تاریخ ایران است. 

(حسن صباح در سریال حشاشین با بازی کریم عبدالعزیز)

حسن صباح کیست؟

حسن صباح حدود سال ۴۴۵ تا ۴۵۰ در قم و در خانواده شیعه به دنیا آمد و در سن ۱۷ سالگی همراه خانواده به ری رفت و در آنجا یک فرد اسماعیلی‌ مذهب او را به سمت خود فراخواند و سبب شد تا او معتقد به تفکر اسماعیلی شود؛ آن زمان رهبری اسماعیلیه در مصر بود و صباح از ری به اصفهان رفت و سالیانی نزد رهبر اسماعیلیه در اصفهان درس خواند و بعد از آن به سمت قاهره رفت.

در آنجا سه سال نزد بزرگان اسماعیلی درس خواند و علاقه داشت امام خودش (امام اسماعیلی) را که از منظر وی امام معصوم بود ببیند ولی موفق نشد. لذا وقتی به ایران برگشت به تبلیغ اسماعیلیه پرداخت؛ در سال ۴۸۳ در قلعه الموت تبلیغ اسماعیلیه را شروع کرد و افراد زیادی در این قلعه و مردمی هم از بیرون به او پیوستند و بعد که قدرت گرفت نزد رهبر زیدی مذهب قلعه رفت و گفت که باید این قلعه را به من تحویل دهی؛ این رهبر زیدی نگهبانان قلعه را صدا زد که صباح را بیرون بیندازند ولی کسی از او تبعیت نکرد لذا صباح سرانجام موفق شد ریاست قلعه را به دست آورد.

او با سه هزار دینار قلعه را از این رهبر زیدی خرید و به تبلیغ اسماعیلیه پرداخت. در سال ۴۸۵ اولین ترور این فرقه، کشتن خواجه نظام الملک بود زیرا او اسماعیلیه را قرمطی و کافر می‌دانست و به شدت با اسماعیلیه دشمن بود.

(سکانس هم پیمانی حسن صباح، خواجه نظام الملک و عمر خیام در سریال حشاشین)

افسانه سه یار دبستانی

قصه سه یار دبستانی که دو نفر آنها حسن صباح و خواجه نظام و نفر سوم خیام که در سریال به نمایش درآمده، افسانه است. وقتی حسن صباح در قم به دنیا آمد خواجه نظام الملک فردی ۴۰ ساله در دربار سلجوقیان بود و اصلا حسن صباح به دیدار او نرفته بود و رابطه‌ای با او نداشت و از نظر سنی هم با هم جور نیستند. رشید فضل الله برای اولین بار روایت سه یار دبستانی را بیان کرد که عهد کرده بودند اگر به قدرت رسیدند هوای همدیگر را داشته باشند ولی این ماجرا واقعیت ندارد.

گردشگری فیلم در جهان

نمونه‌های موفق گردشگری فیلم در جهان شامل مناطقی است که در آن‌ها فیلم‌های معروفی مانند "ارباب حلقه ها"، "هری پاتر"، "جیمز باند" و "تایتانیک" ساخته شده‌اند. مثلاً، نیوزیلند به عنوان مکان فیلمبرداری سریال "ارباب حلقه‌ها" شهرت دارد و توریست‌ها به دنبال دیدن مناظر طبیعی و مکان‌هایی که در این سریال نمایش داده شده‌اند، به این کشور سفر می‌کنند.

نکته‌ی جالب: گردشگری فیلم نه تنها به تبلیغ مقاصد کمک می‌کند، بلکه با ایجاد ارتباط بین مخاطبان و مکان‌های فیلمبرداری، تجربه‌ی یکتا و جذابی را برای توریست‌ها فراهم می‌کند.

یاسر شریعتی

یک راهنمای گردشگری بین المللی تاریخی فرهنگی که دارای تحصیلات سطوح عالی حوزه و آکادمیک در دانشگاه ادیان است.

انتشار مطالب فوق تنها با ذکر مرجع به همراه لینک وب‌سایت آوای فطرت و معنویت مجاز می‌باشد.
لطفا به حقوق هم احترام بگذاریم.