اپیزود 45: قلعه های قم
قم به واسطه موقعیت سوق الجیشی که داشته از وجود قلعهها بهره مند بوده است. در این اپیزود به روستا قعله دولت آباد جایی که هنوز در آن حیات جریان دارد، می پردازیم.
لینک در سایر پادکست خوان ها:
متن پادکست
سلام همفسر به آوای سه شنبه این هفته خوش اومدین
من سید جلال امیرعطایی هستم و شما در حال گوش دادن به پادکست شیش دقیقه با گردشگری هستید. این پادکست کوتاه کاریه از موسسه گردشگری آوای فطرت که سه شنبه ها تقدیمتون میشه.
قلعه های تاریخی ایران
ایران یک کشور بسیار وسیع است. مردم این کشور از دیرباز تا به امروز، در نقاط مختلف آن زندگی کاملا مستقلی داشتند. به همین دلیل در هر گوشه از این کشور پهناور و زیبا میتوانیم شاهد حضور آثار باستانی و فرهنگی گوناگونی باشیم. دِژ یا قَلعه یا کَلات یکی از آن مراکز و محل های سکونتی با اهداف مختلفی بوده اند که ساختارهای آنها بر اساس کارکردشان شکل گرفته بوده است.
در طول تاریخ، قلعهها نقش مهمی در استحکام و حفاظت شهرها داشتهاند. معمولا قلعهها را در ارتفاعات و یا دور از مسیرهای مهم میساختند. در واقع، قلعهها سدی دفاعی در برابر دشمنان بودند و به مناطق اطراف اشراف داشتند. در ایران هم قلعههای متعددی وجود دارد که در دورههای زمانی مختلفی ساخته شدهاند.
کارکرد قلعه های ایران
اگرچه خاستگاه قلعهها بیشتر نظامی ارزیابی میشود اما به عنوان مرکز فرماندهی و نشانه قدرت نیز به کار میرفتند. قلعههای شهری برای کنترل مردم بومی و راههای مهم به کار میرفتند؛ قلعههای روستایی نیز اغلب در کنار مراکزی مانند آسیابها و زمینهای حاصلخیز ساخته میشدند که برای زندگی به آنها نیاز بود.
اجزای قلعه ها
اجزای قلعه ها بطور عموم شامل برجک دفاعی، برج، بارو،اتاق دروازه، دیوارها، هشتی، ورودی، گاهی لانه موری،و کنگره هایی که علاوه بر زیبایی جنبه دفاعی داشتند، دیگر عناصر ساختاری که با توجه به موقعیت قرارگیری و هدف از ساخت کم و زیاد می شده اند. بطور اختصار قبل از ورود به معرفی قلعه های استان قم، از ارگ بم کرمان، الموت قزوین، فلک الافلاک لرستان، بابک آذربایجان شرقی، رودخان یا حسامی گیلان به عنوان چند نمونه شاخص و بارز نام میبریم.
قلعه های قم
در استان قم، نیز به واسطه موقعیت سوق الجیشی ویژه ای که داشته از وجود قلعه بهره مند بوده است، قلعه هایی همچون مبارک آباد، گلی کاج - محمد آباد، قمرود، مظفرآباد، شیرین قلعه یا منصور آباد، سام آباد، ملک آباد، زاربلاغ، خورآباد، قلعه سنگی کی کویه، قلعه عبدالله، کِرمِجِگان، واسون، قلعه چَم - بیدهند، دولت آباد، چشمه علی، وتوس و طَغَرود.
که هر کدام از اینها داستان ها و سرگذشتهای خودشون رو دارن که پیشنهاد می کنیم با توجه به شرایط مسیری و پذیرش بازدیدکننده خاصی که دارن به همراه راهنمایان گردشگری به آنها، سفر کنید.
در این اپیزود، تنها به یکی از قلعه های استان می پردازیم، چرا که از شرایط ویژه ای برخوردار است. از شما می خواییم که چشمان خود را بسته و به تجسم آنجا بپردازید
قلعه دولت آباد قم
قلعه دولت آباد واقع در بخش سلفچگان، روستای دولت آباد دارای استمرار زندگی از گذشته تا به امروز بوده است که به نقل شاهدین و ساکنان این مدت را از دوران زندیه تا به اکنون تخمین می زنند اما در دوره های مختلف مورد تخریب و بازسازی های زیادی قرار گرفته است.
ساختمان قلعه دولت آباد قم
قلعه دارای برج در چهار جهت و دو در ورودی در شمال و جنوب است که جنوبی اصلی به حساب می آید.
دو صفه در طرفین دارد و نوع آن قلعه دشتی است که با خشت و چینه به شکل مستطیل ساخته شده. باروی این قلعه از چینه و چند ردیف خشت ساخته شده و ضخامتی ۱۵۰ س م دارد.
در هر ضلع دیوار ۴ برج قرار دارد، که ارتفاع آنها امروزه ۷ متراست، عجب معماری و عجب هنرمندی ای! برای دسترسی به این فضاها از پلکان های مارپیچ استفاده می شده! و اینکه فاصله دو برج کنار ورودی نسبت دیگر برج ها نزدیکتر است
ادامه حیات در قلعه دولت آباد قم
اما روح حیاتی که همچنان در این قلعه روستا که تا به الان تنها قلعه روستا ایران با چنین قدمت و ساختاری است از خصوصیات خاص آن محسوب میشه که از شما دعوت می کنیم طبق توصیه همیشگی مون با راهنمایان گردشگری، از دیدن این اماکن و خصوصا این روستاقلعه لذت ببرید.
سخن پایانی
همسفران گرامی
به پایان این قسمت رسیدیم. مارو در شبکه های اجتماعی دیگر مانند ایتا، اینستاگرام و تلگرام دنبال کنید و با بازدید از سایت اوای فطرت دات آی آر در جریان آخرین اخبار موسسه قرار بگیرید.
اگه شما هم مطلبی درباره گردشگری دارید برای ما بفرستید تا با نام و نشان خودتون منتشر بشه.
ایام به کام روزگارتون خوش