مؤسسه گردشگری آوای فطرت در راستای توسعه علمی، ارتقاء سطح آموزش و فرهنگ گردشگری در سال 1398 فعالیت های متنوع و مختلفی در زمینه های آموزشی، مهارتی و میدانی انجام داد.
موسسه گردشگری آوای فطرت برگزارکننده دوره‌های عمومی و تخصصی گردشگری با مجوز رسمی از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.
این مرکز تخصصی در راستای توسعه علمی، ارتقاء سطح آموزش و فرهنگ گردشگری در سال 1398 فعالیت های متنوع و مختلفی در زمینه برگزاری کارگاه های تخصصی گردشگری، کارگاه های علمی ادیان، دوره های مهارت افزایی راهنمایان به زبان انگلیسی و سایر فعالیت های تاثیر گذار در عرصه گردشگری انجام داده است.
گزارش سالانه 1398
محور فعالیت های صورت گرفته در سال 1398 توسط این مرکز تخصصی به شرح ذیل می باشد:
1. گفتمان سازی در عرصه گردشگری دینی
2. پژوهش و تولید محتوی
3. برگزاری اولین دوره ملی تربیت متخصص گردشگری دینی
4. برگزاری نشست های تخصصی اسلام شناسی در شهر مقدس قم
5. برگزاری کارگاه و تورهای اسلامی برای مسلمانان کشورهای اروپایی وآمریکایی
6. برگزاری کارگاه های آموزشی برای راهنمایان تور و فعالین گردشگری با محوریت گردشگری دینی
7. برگزاری اولین کارگاه آموزشی گردشگری دینی، در نمایشگاه بین المللی گردشگری، تهران
8. اعزام متخصصین گردشگری دینی در سایت های مذهبی توریست پذیر
9. حضور در موکب امام روح الله(ره)، ایام اربعین
10. شرکت در کنفرانس بین المللی فقه گردشگری و کسب عنوان پژوهش برتر
11. حضور فعال در عرصه گردشگری با رویکرد تخصصی دینی و مذهبی
12. شرکت در کنفرانس گفتگوی بین ادیان
13. ارتباط مستمر با گردشگران خارجی
گزارش های نیمه مشروح
1. گفتمان سازی در عرصه گردشگری دینی
یکی از مهمترین اهداف موسسه آوای فطرت و معنویت، ایجاد گفتمان نوین گردشگری دینی در عرصه ملی و بین المللی می باشد. بسترسازی علمی، تحقیقات و پژوهش های مرتبط با عرصه گردشگری دینی در قدم اول بسیار حائز اهمیت است، و علاوه بر این فعالیت های علمی، جلسات متعدد با اندیشوران حوزوی و صنعت توریسم، نشست های متعدد علمی، ارتباط با جامعه نخبگانی و تبیین ابعاد مختلف گفتمان نوین از ضروریات گفتمان سازی می باشد که در دستور کار این مرکز تخصصی بوده و بدان اهتمام ویژه‌ای دارد.
فعالیت های این مرکز تخصصی که به بخشی از آن در این مجلد اشاره شده است، در راستای گفتمان سازی نوین گردشگری دینی می‌باشد که نه تنها تاثیرات ملی، بلکه ارائه این گفتمان در مجامع بین المللی را مد نظر دارد.
2. پژوهش و تولید محتوی
دین و موضوعات مرتبط با آن طبق آمارهای رسمی سازمان جهانی گردشگری UNWTO یکی از مهمترین انگیزه های سفر در سال های اخیر می‌باشد، که در مقایسه با سال های گذشته از رشد چشمگیری برخوردار بوده است.
طبیعتا گردشگری دینی و اقسام متنوع آن اعم از گردشگری مذهبی، زیارتی، معنوی و آئینی در سال های اخیر مورد توجه سازمان‌ها و متولیان عرصه گردشگری در کشور بوده است، اما نکته حائز اهمیت در این بین، فقدان پژوهش، تولید محتوای مناسب و مطالعات راهبردی در این زمینه است.
پژوهش، تولید محتوی و مطالعات راهبردی از مهمترین شاخصه های پیشرفت در عرصه گرشگری دینی و انواع متنوع آن می‌باشد که با مطالعه سند چشم انداز کشورهای پیشرفته در عرصه گردشگری دینی/اسلامی/حلال به اهمیت این موضوع بیش از پیش پی خواهیم برد.
موسسه آوای فطرت و معنویت به عنوان مرکز تخصصی گردشگری دینی، در راستای فراهم کردن زیرساخت های مناسب، توسعه و رونق گردشگری دینی، یکی از مهمترین اهداف خود را پژوهش بر مبنای مطالعات میدانی و آمایش سرزمینی قرار داده است.
در همین راستا، بررسی و رصد آخرین پژوهش های صورت گرفته در عرصه بین المللی گردشگری دینی، انجام پژوهش های فقهی و اخلاقی در عرصه گرشگری دینی با بهره مندی از پژوهشگران حوزوی و صنعت توریسم، روش مند سازی ارائه آموزه های دینی به گردشگران خارجی و نگارش درس نامه های آموزشی برای مخاطبین مختلف، مورد اهتمام ویژه این مرکز دینی می باشد.
همچنین در عرصه میدانی نیز برای پاسخگویی صحیح به سوالات مذهبی گردشگران خارجی در ایران، این مرکز تولیدات متنوعی در قالب های گوناگون برای میهمانان خارجی تهیه کرده است که در مناسبت های مختلف در اختیار گردشگران خارجی قرار می گیرد.
محتوای دینی موجود در عرصه بین الملل و علی الخصوص گردشگری، غالبا برای مخاطب مسلمانان نگارش شده که به زبان های مختلف ترجمه شده است، ولی متاسفانه تولید محتوی مناسب برای مخاطب غیرمسلمانی که در صدد آشنایی با اسلام و مکتب اهل بیت علیهم السلام می باشد، چندان مورد توجه پژوهشگران و مولفان کتاب های دینی قرار نگرفته است.
تولید محتوای دینی برای مخاطبین غیرمسلمان (توریست ها) از دشوارترین حیطه های فعالیت این مرکز تخصصی می باشد. زیرا ارائه آموزه های دینی به گردشگران خارجی غیر مسلمان و پاسخگویی به سوالات دینی آنها، نیاز به بهره مندی از اسلوب و روش مناسبی دارد که حاصل سالها تجربه ی این مرکز تخصصی در عرصه فعالیت با غیرمسلمانان می باشد.
از این رو مؤسسه «آوای فطرت و معنویت» اهتمام ویژه‌ای برای پژوهش، تولید علم و گفتمان سازی بر محور غیرمسلمانان و گردشگران خارجی داشته و برای این مخاطبین ویژه، اقدام به تولید محتوی در قالب های متعدد نموده است.
این محصولات با در نظر گرفتن نگاه برون دینی و متناسب با میهمانان خارجی تهیه شده است چه آنکه صِرف ترجمه آموزه های دینی برای مخاطبینی که آشنایی قبلی و کامل با اسلام ندارند، نه تنها موجب آشنایی آنها با اسلام نمی‌شود، بلکه سوالات و شبهات بیشتری در ذهن آنها از جنبه های مختلف اسلامی ایجاد می نماید.
تهیه بروشور برای مناسبت های مختلف ملی و مذهبی مانند نیمه شعبان، ماه رمضان، عید غدیر، ماه محرم و اربعین، در قالب های متعدد نظیر تابلوهای نمایشگاهی، عکس نوشته، بروشور و QR به زبان های مختلف گوشه ای از فعالیت های این مرکز در ایام مناسبتی بوده است.
3. برگزاری نشست های تخصصی اسلام شناسی در شهر مقدس قم
با توجه به اینکه شهر مقدس قم به عنوان مرکز جهان تشیع یکی از مهمترین مراکز علمی و مذهبی بشمار می رود، موسسه آوای فطرت و معنویت با همکاری نهادهای داخلی و خارجی اقدام به برگزاری نشست های تخصصی اسلام شناسی و شیعه شناسی برای فرهیختگان علمی، مذهبی و فرهنگی از کشورهای مختلف، در شهر مقدس قم نموده است.
مهمترین هدف از برگزاری این نشست ها، رفع شبهات و سیاه نمایی های صورت گرفته در مورد ایران و اسلام در دیگر کشورها مخصوصا اروپا و امریکا می باشد؛ همچنین برای علاقه مندان درباره آموزه های مکتب اهل بیت علیهم السلام و گفتمان انقلاب اسلامی نیز بحث و تبادل نظر می شود.
میهمانانی که در این جلسات ثبت نام کرده اند، ضمن شرکت در این نشست های صمیمی و پاسخگویی به سوالات دینی و مذهبی آنها توسط روحانی مسلط به ادبیات بین الملل، از شهر مقدس قم نیز بازدید می‌نمایند. برگزاری این نشست‌ها تاثیر مستقیم در رونق صنعت گردشگری در شهر قم داشته و دارد.
هدف اصلی از این نشست ها که با گروه های فرهیخته علمی و مذهبی صورت می‌گیرد، ارائه چهره ی صحیح از ایران و اسلام می‌باشد که در رسانه های غربی تحت هجمه های فراوان قرار گرفته و به شدت مخدوش شده است.
4. برگزاری کارگاه و تورهای اسلامی برای مسلمانان کشورهای اروپایی وآمریکایی
در طول سال گروه های مسلمان زیادی از کشورهای اروپایی و آمریکایی به ایران سفر می نمایند. از آنجا که این مسلمانان در بلاد غیراسلامی زندگی می کنند طبیعتا جنس شبهات و سوالات آنها درباره آموزه های فقهی، اعتقادی و کلامی متفاوت می‌باشد؛ و با توجه به همین نکته مهم، موسسه آوای فطرت و معنویت با بهره مندی از کارشناس مذهبی (کارت دار) برای راهنمایی این گروه های مسلمان خدمات علمی و مذهبی ارائه می‌کند.
موسسات و نهادهای حوزوی و دانشگاهی و شرکت هایی که علاقه مند به ارتقاء علمی و مذهبی تورهای اسلامی هستند، با هماهنگی قبلی با این مرکز تخصصی می‌توانند از کارشناسان مذهبی برای تورهای مسلمان بهره مند گردند.
5. برگزاری کارگاه های آموزشی برای راهنمایان تور و فعالین گردشگری
یکی از بهترین راه های انتقال تحقیقات و پژوهش های علمی صورت گرفته به فعالین گردشگری، برگزاری کارگاه های آموزشی برای بهره مندی هر چه بیشتر آنها می باشد.
این کارگاه های آموزشی با موضوعات گوناگون و در استان های مختلف برای اقشار گوناگون برگزار می گردد.
برخی از کارگاه های برگزار شده عبارتند از:
• کارگاه «روش پاسخگویی به سوالات مذهبی توریست ها» برای راهنمایان تور، استان تهران، جامعه راهنمایان سراسر ایران
• کارگاه «بایسته های پاسخگویی به سوالات مذهبی توریست ها»، برای راهنمایان تور، استان فارس، انجمن صنفی راهنمایان گردشگری
• برگزاری کارگاه «آشنایی با اسلام در استرالیا» توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر زیدالسلامی از استرالیا برای خدام محترم بخش بین الملل حرم شاه چراغ علیه السلام
• کارگاه «آشنایی با سوالات توریست ها در ماه محرم» برای خدام محترم بخش بین الملل حرم شاه چراغ علیه السلام
• کارگاه «بایسته های ارائه آموزه های دینی به توریست ها» برای راهنمایان تور، استان قم
• کارگاه «شناخت مسیحیت از منظر مسیحیان»، برای خدام محترم بخش بین الملل حرم شاه چراغ علیه السلام، استان فارس
• کارگاه «مبانی اسلامی در پاسخگویی به سوالات مذهبی گردشگران»، حرم علی بن حمزه علیه السلام، استان فارس
6. برگزاری اولین کارگاه آموزشی گردشگری دینی، در نمایشگاه بین المللی گردشگری
نمایشگاه بین المللی گردشگری و صنایع وابسته که همه ساله در شهر تهران، برگزار می گردد همواره منشا بسیاری از تحولات در این صنعت و یکی از مهمترین رویدادهای گردشگری در کشور می باشد.
یکی از برنامه های این نمایشگاه، برگزاری پنل و کارگاه های آموزشی برای برخی صنایع می باشد. این کارگاه ها می توانند نقش مهمی در شناخت یک موضوع و یا تغییر نگرش به آن داشته باشند.
در سال 1398 و به درخواست وزارت گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی، برگزاری کارگاه گردشگری دینی در این نمایشگاه به موسسه آوای فطرت و معنویت اختصاص یافت.
حجت الاسلام سید مصطفی میرفندرسکی در این کارگاه ضمن بیان مفهوم شناسی گردشگری دینی و تطبیق آن با استانداردهای بین المللی و همچنین برخی موضوعات مرتبط به آن، به برخی کشورهای فعال در عرصه گردشگری دینی اشاره نمودند که قسمت عمده ای از صنعت گردشگری خود را به گردشگری دینی اختصاص داده بودند، ایشان همچنین در پایان، به راهکار های عملی و کاربردی برای توسعه گردشگری دینی در ایران پرداختند.
7. اعزام متخصصین گردشگری دینی در سایت های مذهبی توریست پذیر
در کشور پهناور ایران، سایت های مختلف مذهبی اعم از مسجد و حرم و امامزاده وجود دارد که پذیرای میهمانان خارجی و توریست‌ها از ملیت های مختلف می باشد. طبیعتا وجود این سایت ها برای میهمانان خارجی به مثابه مرکز اسلام و تشیع می باشد که می توان آنها را به کلیسا و مکان های مقدس ادیان در دیگر کشورها تشبیه نمود.
وجود کارشناس مذهبی مسلط به ادبیات بین الملل و آگاه به روش پاسخگویی به سوالات مذهبی غیرمسلمانان می‌تواند نقش بسزایی در معرفی اسلام حقیقی و پاسخگویی به سوالات و شبهات توریست ها داشته باشد.
موسسه آوای فطرت و معنویت با بهره مندی و استفاده از کارشناسان متخصص گردشگری و با همکاری برخی از سایت های مذهبی توریست پذیر، در مناسبت های مختلف اقدام به اعزام کارشناس به این مراکز برای پاسخگویی به سوالات گردشگران خارجی می نماید.
این مفسرین و کارشناسان مسلط به زبان های خارجی، در استان‌ها و سایتهای متعدد، با توجه به نیازسنجی در فصول مختلف سال، اعزام می گردند. برخی از مبلغینی که واجد شرایط فعالیت در عرصه گردشگری باشند، بعد از مصاحبه، آموزش و ارزیابی، به عنوان کارشناس گردشگری‌دینی در برخی از سایتهای تاثیرگذار اقدام به برگزاری نشستهای دوستانه با میهمانان خارجی می‌نمایند.
8. حضور در موکب امام روح الله، ایام اربعین
موکب امام روح الله در فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) هر ساله پذیرای مسافران ایرانی و غیر ایرانی بسیاری است که عازم سفر اربعین می‌باشند. با توجه به اینکه علاوه بر زائرین اربعین بسیاری از مسافران فرودگاه امام خمینی(ره) گردشگرانی هستند که ایران را به مقصد کشور خویش ترک می نمایند، با همکاری و هماهنگی های بعمل آمده با مسئولین موکب، غرفه ای در اختیار موسسه آوای فطرت و معنویت قرار گرفته است.
این موسسه، ضمن اعزام متخصصین گردشگری دینی خود به این موکب برای تعامل با میهمانان خارجی و توریست ها، به زبان های مختلف ازجمله انگلیسی، چینی، فرانسوی و عربی در قالب های گوناگون محتوای مناسب برای توریست ها تهیه و ارائه نموده است.
در مدت برپایی این موکب، توریست ها و مسافران ترانزیت از 25 ملیت در این موکب حضور پیدا نمودند و ضمن آشنایی با تمدن و فرهنگ ایران زمین و همچنین مراسم آئینی در ایام اربعین، میهمان سفره امام حسین (ع) بودند.
همچنین تولیدات این مرکز بصورت نمایشگاه عکس، فیلم، عکس نوشته، بنر، بروشور، کارت پستال و QR در اختیار میهمانان خارجی قرار داده شده است.
9. حضور فعال در عرصه گردشگری با رویکرد تخصصی دینی و مذهبی
موسسه آوای فطرت و معنویت به عنوان مجموعه فعال در عرصه گردشگری در رویدادهای مرتبط با این صنعت حضور داشته و تلاش مستمر در راستای گفتمان سازی و تبیین گردشگری دینی و اقسام آن به نهادهای ذیربط داشته است.
مسئولین این مرکز تخصصی ضمن آمایش سرزمینی با رویکرد گردشگری دینی، به بررسی نقاط ضعف و قوت گردشگری دینی در شهرها و سایت های مختلف گرشگری پرداخته اند؛ و همچنین در همایش‌های علمی و دینی در رابطه با موضوع گردشگری دینی ایفای نقش کرده اند.
یکی از مهمترین شاخصه های فعالیت های این مرکز تخصصی، آشنایی و آگاهی از فعالیت های میدانی در عرصه گرشگری می باشد، زیرا صرف کارهای پژوهشی و علمی بدون نیازسنجی و در نظر گرفتن واقعیت موجود در گردشگری ملی نمی‌تواند چندان در رفع موانع گردشگری تاثیرگذار باشد.
10. کسب عنوان مقاله برتر در کنفرانس فقه گردشگری
کنفرانس بین المللی «فقه گردشگری» در سال 1398 توسط جامعه المصطفی العالیمه و با حضور پژوهشگرانی از50 کشور در شهر تبریز برگزار گردید که تمرکز آن بر بُعد فقهی گردشگری و تبیین ابعاد مختلف آن بوده است.
از آنجا که پژوهش و تولید محتوی در عرصه گردشگری دینی و حل مشکلات فقهی آن و ارائه راهکارهای منطقی و مستدل، با بهرهگیری از فقه پویای شیعی از مهمترین اهداف این مرکز تخصصی گردشگری دینی می‌باشد، این مرکز تخصصی با بهرهگیری از تجربیات چندین ساله خود، اقدام به نگارش مقاله‌ای در راستای موضوع شناسی گردشگری و مصداق شناسی فقهی گردشگران در ایران نمود، و مقاله‌ای را تحت عنوان:
«تاثیر شناخت چیستی گردشگری و سنخ شناسی گردشگران در موضوع شناسی فقه گردشگری»
توسط حجت الاسلام سید مصطفی میرفندرسکی در این کنفرانس بین المللی ارائه نمود است.
این مقاله توسط هیئت داوران از بین 300 مقاله ارسالی به دبیرخانه علمی کنفرانس، عنوان مقاله برتر را به خود اختصاص داد.
11. شرکت در کنفرانس گفتگوی بین ادیان
بدون شک مهمترین ثمره گردشگری دینی در بعد بین المللی را می‌توان نزدیکی ادیان به یکدیگر دانست تا جلوی افراط گرایی و بروز و ظهور گروه های تندرو گرفته شود.
ریاست مرکز تخصصی گردشگری دینی در کنفرانس« گفتگوی اسلام و مسیحیت» که با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با حضور علمای شیعه و هیئت اعزامی از واتیکان در تهران برگزار گردیده است، حضور یافتند.
محور این همایش، اسلام و مسیحیت با هم در خدمت بشریت بود.
12. ارتباط مستمر با توریست ها
ارتباط مستمر و دوستانه با توریست ها به مناسبت های مختلف، از جمله مهمترین نگرش های این مرکز تخصصی برای تعمیق و آگاه سازی توریست ها درباره ایران و اسلام می باشد.
ارتباط با گردشگران تنها به چند دقیقه یا ساعت حضور آنها در اماکن مذهبی خلاصه نمی‌شود و ارتباط مستمر با آنها از طریق فضای مجازی و در مناسبت های مختلف نیز ادامه دارد.
ثمرات بسیار زیادی از این ارتباط مستمر برای این مرکز تخصصی حاصل شده است، در موارد مختلفی توریست‌ها سوالات خود درباره اسلام را از متخصصین این مرکز می‌پرسند و با مکتب تشیع بیشتر آشنا می گردند.
همچنین با توجه به سانسور شدید رسانه های غربی از نامه مقام معظم رهبری به جوانان اروپا، از طریق این پل های ارتباطی این نامه به تعدادی از توریست های مرتبط با این مرکز ارسال گردید و آنها با دیدگاه شیعیان در مورد مسائل مهم جهان آشنا شدند.
سالانه چندین جلسه اسلام شناسی و شیعه شناسی برای گردشگران خارجی غیرمسلمان برگزار می‌گردد. انگیزه و علت حضور گردشگران خارجی در این جلسات ونشست ها، بهره مندی از تجربه با ارزشی است که دوستان آنها قبلا در این نشست هایی که در قم برگزار گردیده است نموده اند.
